Auteur: Geert van den Munckhof

Om de middelvinger van zijn linkerhand zat nu al bijna 18 jaar het enige goud dat hij rijk was. De trouwring van zijn vader. Of van z’n moeder, daar waren hij en zijn broers en zussen niet helemaal zeker van. Zestien jaar eerder namelijk, na het overlijden van hun moeder, had zijn vader haar trouwring zorgvuldig bewaard. Bij die van hem zelf. In de loop van de tijd waren de ringen als het ware naar elkaar toegegroeid. In diameter ontliepen ze elkaar al nauwelijks. De inscripties aan de binnenkant waren door de tijd nagenoeg weggesleten. Uiteindelijk was er eigenlijk geen verschil meer. En sterker nog, op het eind bleek er nog maar één ring te zijn. Die had hij nu om zijn vinger. Al bijna 18 jaar.

Niet dagelijks, maar toch heel vaak, voelde hij aan die ring. Pakte hem vast met de vingers van zijn rechterhand. Draaide er vaak aan zonder na te denken. Of trok hem achteloos halverwege de middelvinger en liet hem dan weer terugglijden. Telkens weer. Meestal onbewust. Maar heel soms werd hij zich bewust van die handeling. De handeling die hij dan associeerde met de tijd waaraan hij als het ware draaide. Hij werd zich bewust van het goud, dat meestal blonk, maar dat ongetwijfeld niet altijd had gedaan. En ook naar de toekomst toe waarschijnlijk niet altijd zou blijven blinken. Maar het was net zo goed zijn goud. Dat, ook al was het niet altijd, toch heel vaak wél blonk. De schittering van vroeger terughaalde naar het heden.

Was het diezelfde draaibeweging die zijn vader ook had gemaakt met de ring, vroeg hij zich af? Of zijn moeder? Keer op keer. Steeds opnieuw. Zoals hij het deed. En dachten zij ook, zo nu en dan, aan de tijd, voor of na elke omwenteling? Stonden zij er bijvoorbeeld ook bij stil dat met elke omwenteling de inscripties dichter aan de oppervlakte kwamen. Per keer ongemerkt ondieper werden. Ongemerkt beetje bij beetje meer en meer onzichtbaar werden? Om uiteindelijk onvermijdelijk zichtbaar weggesleten te zijn? Terwijl hij aan de ring draaide, realiseerde hij zich die tegenstelling: Pas helemaal vervaagd leken de inscripties eigenlijk steeds nadrukkelijker aanwezig.

De herinneringen werden letterlijk tastbaar als hij aan de ring draaide. Hij voelde de teruggedraaide tijd, maar ook, terwijl hij onnodig de andere kant op draaide, de tijd die nog moest komen. Hij werd zich bewust van de wederkerigheid ervan. Waar het bij hem om draaide, daar had het bij hen ook om gedraaid. Wat zij vroeger deden, had hij ook gedaan of ging hij nog doen. Dezelfde gouden momenten had hij beleefd of ging hij nog beleven. In het goud voelde hij de verbondenheid met hen. De oneindige draaiing ging dwars door de tijd. De ring verbond wat er was met het nu. En tegelijk het nu met wat nog ging komen. Er was geen eind en geen begin aan zijn gouden ring. Herinnering werd toekomstbeeld en droom werd zomaar werkelijkheid. Zijn vaders ring van toen was zijn ring van nu en werd straks misschien wel zijn zoons ring van later. Zijn vader, hij, zijn zoon. Of zijn dochter. Wie zou er straks draaien aan die ring?

Ja, het was dan misschien niet allemáál goud wat er blonk, maar héél veel wel. Een goed gevoel. Een goud gevoel.

Een beetje uit het lood. Wat losgeslagen. Onevenwichtig. Zoekende. Hij probeerde voor zichzelf het gevoel te beschrijven dat hem bezighield. Niet lekker in z’n vel. Zo was het omschreven in de opdracht die het bureau had gekregen. Hij had de opdracht zelf mee mogen schrijven. Want hij had tenslotte ook zelf aan de bel getrokken. Heel veel complimenten had hij daar voor gekregen. Hoe goed het was dat hij zo ‘zelfreflectief’ was. Zo open en eerlijk zijn problemen op tafel durfde te leggen. Hij nam die complimenten voor wat ze waren, omdat hij het zelf niet als een prestatie ervoer. Meer als een nederlaag. Zeker in het begin. Waar was die drive en dat zelfbewustzijn gebleven?

De taak was ook helder beschreven. Hij moest weer ‘in zijn kracht komen’. Het afgelopen half jaar had hij, samen met zijn coach, daar veel tijd in gestoken. Allereerst om helder te krijgen wat er nu eigenlijk gebeurd was. Hoe had het toch zo ver kunnen komen? Wat was het waardoor hij zo van zijn stuk was geraakt. Van zijn stuk. Weer zo’n omschrijving die zijn gemoedstoestand beschreef. Beetje bij beetje ontstond er een beeld. Langzaamaan werd hem duidelijk wat redenen zouden kunnen zijn voor de donkere wolken van toen. Had hij voorzichtig het wolkendek hier en daar al wat open zien trekken. Zo nu en dan leek er zelfs al weer een wat waterig zonnetje in zijn hoofd te schijnen. Men zei dat het te zien was. Hij liep weer wat meer rechtop en hij lachte weer wat vaker. Bedoeld als een compliment, maar het gaf hem op dat moment even een wat mistroostig gevoel.

Emoties waren er nog steeds. Als flarden witte zomerwolken. Allerlei vormen. Van alles kon je er in zien. Alleen was dat wat hij zag vaak niet hetgeen de ander zag. Hij ervoer dat eens te meer bij het afrondend gesprek. Een nieuw begin moest het inluiden, vond hij. Die witte zomerwolk in zijn hoofd, waarin hij af en toe al wat vaag de contouren van zijn toekomst zag. En toch kreeg hij even het gevoel dat die schaapjeswolk een wolf werd. Even maar, want al snel besefte hij dat hij nog steeds zelf de toeschouwer was. Hij bepaalde wat hij zag. Tussen al het blauw waren er nog zoveel andere witte wolken te zien. Vluchtige vormen, dat wel. Niet grijpbaar. Wat losgeslagen. Ook zoekende naar hun eigen vorm, leek het. Hoe duidelijker, hoe krachtiger.

Dat weekend droomde hij opnieuw die droom. In een onbekende, afgesloten ruimte was hij met iemand die hij hoorde te vertrouwen. Ook wílde vertrouwen. En tóch was hij op z’n hoede, terwijl hij zich tegelijk heel zeker voelde. Alsof hij die ander altijd een slag vóór zou zijn, wannéér die z’n slag ook maar zou slaan. Een geladen situatie, niettemin, in die droom. Hij werd wakker voordat er iets gebeurde. In zijn hoofd was de droom nog heel levend. Hij voelde dat er een sterke band was tussen die twee personen. Bijna alsof ze samen één waren, ja, zelfs niet zonder elkaar konden bestáán. Wáren het wel twee personen? Uit de sfeer van die gedachten ontstond een zin die hij op dat moment heel treffend vond voor wat de droom in hem had losgemaakt. In het volle besef dat de weken en maanden daaraan voorafgaand ook een rol hadden gespeeld, besloot hij die zin op te schrijven: ‘Ben ik de gevangene of de bewaker van mijn leven?’. Hij draaide zich nog een keer lekker om. Morgen, dacht hij. Morgen zal ik daar eens wat regels over op papier zetten.

Een pestvlieg maakt zijn zeventiende rondje om mij heen. Even zoveel landingen op mij maken dat hij z’n naam meer dan eer aan doet. Op een gewone dag zou ik al twaalf keer zijn opgestaan om een einde te maken aan zijn pestleventje. Maar het is de heetste dag van het jaar. Dus ik doe niks. En als ik na het zetten van die punt na ‘niks’ om mij heen kijk, merk ik dat een achttiende rondje in deze temperaturen het pestbeest waarschijnlijk toch al fataal geworden is. Een zonnesteek, denk ik. Maar goed dat ik ben blijven zitten. Heel weinig doen. Korte zinnetjes maken. Woorden zoeken die passen bij het weer. Zonnesteek bijvoorbeeld. Of pestbeestje. Of wespen met een zonnesteek. Zoiets. Houtduif. Met mijn ligstoel op stand twee kan ik net in het bladerdak van de boom boven mij kijken. Daar zit hij. Een vette houtduif. Bewegingsloos. Net als ik. Slim beestje. Wat eten houtduiven eigenlijk? Pestbeestjes? En waarom hout? Tortel, oké, maar hout? Een kauw lacht op een afstandje. Klinkt als korte mitrailleursalvo’s. Tussendoor hoor ik alleen het ruisen van de warme wind door de bladeren. Geluiden uit de buurt klinken heel rustig na elkaar. Alsof ‘om de beurt’ bijdraagt aan de kalmte die op de heetste dag van het jaar vanzelfsprekend lijkt. Rustig aan. De kauw -of is het een andere?- krast al korter. Als je zwart bent vang je nog meer warmte op. Arm beestje. Ondertussen schuift de zon op. Dat ik het al warmer krijg, komt omdat mijn benen al zon vangen. Kijk maar

Dat is erger dan een pestvlieg. Verzetten dus. Kan nog net voor 12.00 uur. Het wordt nog heter wil ik maar zeggen.
In de hoek van de tuin, volop schaduw en zelfs een zuchtje wind zo nu en dan, schrijf ik verder op de heetste dag van het jaar. Zon-dag. Jaja… maar zóveel. Afijn, niet al te veel doen. Korte zinnetjes. Met twee vingers typen in plaats van tien. Komt goed. Roekóékoe hoor ik. De houtduif -of een andere- is wakker. Kalm aan, beestje. De kauw is helemaal stil. Als je zwart bent heb je er nog meer last van… Niet te veel bewegen.

Vrijdag de dertiende. Alsof daar nog niet genoeg over geschreven is. Maar ik wilde beginnen met schrijven en dit was het eerste onderwerp dat in me opkwam. Eigenlijk een gelukje dus. Maar ook wel een beetje triest als je wel de drang maar niet het onderwerp hebt om over te schrijven. Dat is net zoiets als praten zonder iets te zeggen. Nou komt dat laatste zeer regelmatig voor, dus zo ongewoon zal het dan ook wel weer niet zijn. Niet ophouden nu. Net als de regen.

Vrijdag de dertiende. Iets meer dan halverwege de vakantie. Ook zoiets waar veel over gepraat maar heel weinig over gezegd wordt. ‘O, jullie gaan niet weg? Nou, dat kan ook heel leuk zijn hoor, als het weer goed is…’. Ja, dat is zo. Jullie zijn net terug? Veertien dagen zon? Lekker… En zo gaat dat maar door. Net als de regen.

Vrijdag de dertiende. Ik heb net de krant gelezen. Een ingezonden brief van een ongetwijfeld ongelukkige lezer blijft door mijn hoofd spoken. Zeker omdat ik het heb over geen onderwerp hebben en toch willen schrijven. De man gebruikte zeven verschillende argumenten om zijn punt te maken. Elk argument stond compleet los van het vorige. En stuk voor stuk hadden ze niks met zijn punt te maken. Geen onderwerp, wel schrijven. Nikszeggend. Gewoon doorgaan moet hij gedacht hebben. Net als de regen.

Vrijdag de dertiende. Gewoon een ongelukkige samenloop van omstandigheden. Want wiskundig is het volgens mij niet zo moeilijk te bewijzen dat er op alle andere vrijdagen een grotere kans is op een ongeluk. Maar goed, het zal wel net zoiets zijn als met homeopathie. Je moet er in geloven. Of niet natuurlijk. Wel grappig dat water geheugen zou hebben. Zou die regen van vandaag weten dat ze gisteren ook al gevallen is?

Morgen is het zaterdag de veertiende. Dat komt, schat ik even voor het gemak in, net zo vaak of net zo zelden voor als vrijdag de dertiende. Zeker weten doe ik dat niet, maar met een beetje gezond verstand lijkt me dat heel aannemelijk. En toch moet je daar voorzichtig mee zijn, met gezond verstand. Want voor je het weet schrijf je ingezonden brieven naar de krant en geloof je bruinverbrande buren over de zon in het zuiden.

Vrijdag de dertiende. Ik las dat er ook buien voorspeld zijn voor de rest van het weekend. Heeft te maken met één grote depressie. Tja. Onverdunde waarheid. Hoewel het buiten nu is gestopt met regenen. Gelukkig…