Ut neejs vaan vroeger

Tien joar geleeje heb ik de kop zelf in de Echo gezatte: ‘Mier lokaal neejs in de Echo vaan Hôrst’. Nou aalwer mier aas tien joar geleeje. In din tied heb ik tur gewaerkt en ik heb mennig verhaal vur de Echo moge schrieve. Oet daat aarsenaal haal ik heej waat herinneringe op. Ik bin tenslotte ok aal fieftig gewes…

Mien aallerierste berichje is trouwes vaan nach veul ier daan tien joar geleeje. Op 29 december 1995 en igezonde stukske: Dur waas beej os op de Neejstroat igebroake. Ennen hoëp greij weg, ma vurraal pienluk waas en videocamera mit doareen en cassette mit opnames vaan os dochter vaan toen anderhalf. Die wuurt volgend joar achttien en die cassette hebbe we nag ni trug. Daat zal waal niks mier gaeve.

14 márt 2002 bestoong Munckhof Groep 75 joar. In de Echo toen foto’s vaan Hein, Louis en Eric. Drie generaties. Toch aardig aas ge lest daat ze begosse mit enne fiets en en benzinepoomp. Teggeworrig stiêt in elke file waal en Munckhofbus. In dezelfde mant in 2002 kreeg Jan Nabbe trouwes zien kooninklukke oonderscheiding. En vanaf deen tied giet dur gen joar vurbeej daat Jan Nabbe de keunigin ni belt of ze messchien nag urges noa toe mot.

Leuke dinge, ma ok verdreetige. Op zoaterdaag 30 maart 2002 is Lambert Herraets begrave. Ge wet waal, dé Sinterklas vaan Hôrs. Aale andere die noa um kwoame, hebbe zich doa a motte speegele. Di vaan nou keumt hiel aardig in de buurt. Ma ja, deen haet de naam ok mei.

Ut zomerkeuningske vaan Hôrs, Hay Soberjé, stoong op 4 apreel 2002 in de Echo. Heej haaj dur wer waat beegebouwd. Iets mit esbaere. Schonne vent, din Hay. Wet aalles vaan esbaere. Heej bouwt nag steeds en stopt pas aas gans Hôrs iën groëte roëije esbear is. Niks kaan um stoppe want heej aaltiëd geliëk. Ovver esbaere.

Ok in apreel 2002 vierde Quintus eur 25-jurrig jubileum. Ut neejs doaovver is oonder water gemakt. Same mit Jan Jacobs heb ik toen vur ut ierst gedooke mit persluchtflesse. Oonder water enne druege moond kriege is daan ni vremd, vertelde Jan. Ik voong va waal. Waat ik ok voong, waas en döbbeltje, daat mien dochter in ut zwembad verloare haaj. Schrieve broch toen nag waat op.

In mei 2002 woare dur landelijke verkiezinge. Ut lokale neejsblaad besteedde doa uiteraard ok aandacht a. Allïen, ik haaj niks mit politiek. Daat bleek ok waal. In mien artikel heb ik Ger Koopmans aan ut woart geloate. Ik haaj mit um gebeld en eum vervolges geciteerd. Klassieke journalistenfout: neet verifiëren of ut klopt waat ge het geschreve. Ik leet Ger zoonder blikke of bloze vertelle daat heej zien vrouw Eugène aal elf joar kende en daat heej hiel veul steun vaan eur kreeg tijdens de verkiezingscampagne. En zoe nag wat citaten vaan Ger ovver eur. Nou is Ger oeteindelijk waal in de Kamer gekome, ma aal veul ierder oet de kast. Eugéne is, veur zover ik wet, aalt en kel gebleve. Ik heb Ger toen waal gebeld en mien excuses ageboje. Ik mos nag veul liere.

Ok in de Echo vaan mei 2002, dun aanslaag op Pim Fortuyn. Moandaag 6 mei, um precies te zie. Te triest vur woart. Nag steeds. Freek de Jonge zag ut toen moei, beej Barend en Van Dorp (die bestoonge toen nag): ‘We hajje aal 4 mei en 5 mei, nou kriege we dur 6 mei beej’. Heej zag ut in ut Nederlands.

En verhaal vaan en hiel ander kaliber ging in mei 2002 ovver Fons vaan den Meerendonk. Wette nag hoe heej hiel zuutjes door Horst schravelde, mit ziene rollator? Aan ut steur haaj heej zo’n piepbiësje. Mennige peuter voong daat prachtig. Op zien tochte door ut dörp ruumde heej de rómmel in de stroat op. Op ut benkske beej Meulendieks zoat heej duk op zoondagmerges. Unne moeie meens.

Op 6 juni 2002 zoat Marco Roelofs op de nek vaan Math Craenmehr. Ze stoonge vur de Mèrthal, die toen dreigde te verdwijne. Iederiën kent nag de slogan: ‘Mérthal môt blieve’. En waat deut Marco, anno 2012 zelf? Stopt turmei. Zuij ut bate, t-shirts mit ‘marco môt blieve’? Mit de Mèrthal is ut ok goodgekome.

Juli 2002. Jan Holthuys maakt zich staerk um ut Atrium vaan de Lambertuskaerk te behalde. Giftig wuurt ie, aas heej vertelt ovver modere architecten, die ut centrum wille aanpasse en ut Atrium ni vinge passe. Kriege die daan gen keunstgeschiedenis mier, vrugt heej zich af. Jan is dur duudeluk i. Zoalang heej dur is, blief ut Atrium. En aas heej dur ni mier is, daan haet heej zien dochter Hanneke achter de hand. Daat beteikent daat de kaerk tot minstens 2050 blieft zoeaas ie is. En doanoa zien de meense hoapelijk tot verstand gekome. Aldus Jan. Ok enne moeïe meens.

September 2002. Mit toenmalig burgemeister Frissen op en terras aan de Maas. Heej waas toen dun iënige di wôs wurrum de Floriade heej na de regio môs kome. Ut bidbook môs nag gemákt waere. Oondertusse wiëte we ut aallemoal. De Floriade keumt d’r a en Frissen is oondertussen aal Gouverneur gewés. Zuij ie daat toen ok al gewiëte hebbe?

Oktoeber 2002. De tiende Hiltho. De iërste, zödde moge zegge, is door Jan van Heijster georganiseerd. Daat woar in 1967. In 2012 dus 45 joar geleeje. Bijna wér neejs! Un verhaal vaan Theo Delissen oet 2002. Heej wis ut toen nag aas dun daag vaan gistere. Ut woar in 1974. Heej werkt toen nag vur Moulinex en vertelde ’s aoves aan zien vrouw Mia daat heej toch op zon leuke beurs waas gewés. ‘Daar stonden zelfs varkens’… Tot op den daag vaan vandaag wiëte we nag ni waat of wie Theo toen bedoelde.

Apropos, verkes. De ‘Waat zien weej verkes-tour vaan De vrolijke Jordanezen. Die bend stopte in november 2002. Vur dun ierste kier. Twië anekdotes vaan Chris Nelle, letterlijk oavergenoame oet de Echo vaan toen:
Ut ierste optreeje waas in het Palladio. We bestoonge nag ma vief waeke toen we gevroagd woorte um op en brullef te speule. Daat optreeje is toen op video gezatte en leet nou beej ‘De leukste thuis’. Ut schilde namelijk niks of het Palladio waas tot op de groond toe afgebrand. De vlamme sloge vaan en rieten daak maetershoëg richting plafond, ma weej zoonge ‘Mijn tante heeft een olifant’… De brullef kos gelukkig doorgoa want enne oplettenden ober kos ut veur blusse, ma de gaste hajje op ut end vaan duan aovend waal de zwaarte kringe onder de neus stoan. De brandlucht waas verschrikkelijk, ma ut optreeje waas geweldig. Anekdote twie: In Geijsteren. In en volle tent haaj elke bezeuker bij binnenkome en lötje gekrege. Op het end vaan dun aovend woort ut winnende lotnummer bekent gemákt. Ut woar 126. Enne hiële groëte kel, di net zoa zaat woar aas groët, kwoam mit lotnummer 129 ut podium op. Toen zien vergissing aan ut licht kwoam en dun echte winnaar mit lotnummer 126 zich meldde, oot dun ierste zien lot op en hebbe ze nag tot drie oor ‘snachs met zien twiëen aan di fiets stoan trekke… Prachtige historie toch?

November 2002. Jan Lucassen en zien zoons Wil en Peter heröpene de Edah. Jan kaan ‘Jan vaan dun Edah’ blieve. En citaat van Jan, woa de hiele ondernemersbusiness i wuurt samengevat: ‘Aas de paere riep zie, motte veul kaniël in hoes hebbe’. En zoë is ut.

Ok in november sprook Felix vaan Haren nag i, op de gemaenteroadsvergadering. Drie kier roaje woa daat toen ovver ging. Juust, de Westtangent. Wethalder Arie Stas goof Felix en de road commentaar en ge kent ut vervolg. We reeje dur nou bijna dagelijks ovverhin. Felix warschienlijk ok, ma daat wet ik neet zeker.

De tuinafvalkörve zien ok in november 2002 igevoerd, in ut Hôrs aan de Maas vaan toen. Den Haag môs toen nag toestemming gaeve. En ok toen waas dur commentaar op de ivoering. Iemus van Essent sprook in de Echo vaan en ‘historische vergissing’. Ut ka meij gek goan. Mit de tuinafvalkörve is iederién nou tevreeje en zoë zal daat straks mit os neeje afvalinzamelsysteem ok goan. Knoajers of gen knoajers. Ut milieu môt toch echt enne kiër veur goan.

Tot zoawiet ut neejs vaan vroeger, mit waat oetstapjes noa teggewoarig. Neejs blieft leuk, ok aas ut alt is.
GvdM

Gen neejs

Hiel veul neejs
daat is gen neejs,
ma alt
daat wer gebeurt is.
Neejs daat,
Hoe dukker ge ut huurt
behalve alt,
ok nag gekleurd is.

Wie kleurt toch stieds
din alde kroam
Woa zoa duk
mei geleurd is
Is dur gen neejs
verzuchte da
Daat neej
en ni gekleurd is?

Duk ni…
ut liekt wer aas neejs, wah

GvdM

Neejs

Aas ut neejs
vur oow
neet neej mier is
aas ge ‘t áál
aal het gezi…

Daan werde
alder daan ut neejs
veul vaan ut zelfde,
wette ni…

Aas ut neejs
vur oow
neet boeiend is
ut zaet oow
nag ni dáát…

Daan ziede
alder daan ut neejs
ach joong, ge denkt,
och waat…

Aas ut neejs
oow hielemoal
niks deut
ma vur ‘nen andere
is ut proat?

Daan werde
alder daan ut neejs
en volgt heer
enne gooie road:

Aas ut neejs
oow raakt
aas boave stiet,
waat kaan dur
aan de hand zie?

Waat helpt ka good
-inplaats vaan Tante Bet-
ut laeze vaan
‘nen andere krant zie.
Soms motte gewoën waat anders…

GvdM