Auteur: Geert van den Munckhof

En nou moet het er dan maar gewoon van komen. Het is kwart voor twaalf. Ik heb de zaterdagkranten uitgelezen. Voor inspirerende onderwerpen, terwijl die er eigenlijk afgelopen weken en dagen al volop waren. Steve Jobs met zijn credo ‘Stay hungry, stay foolish’. Woorden uit zijn Stanford-speech die ik afgelopen woensdag, in de middagpauze, thuis op mijn iPhone via YouTube heb gezien en beluisterd. Indrukwekkende woorden, als conclusie op drie richtinggevende gebeurtenissen uit zijn leven. Mocht je de speech nog niet bekeken hebben, dan is het een aanrader. Mag ook gewoon op een Windows-computer, trouwens…

Woensdag dus al geïnspireerd geraakt. Door de woorden van een man die ze zelf na woensdag nooit meer in levende lijve zal uitspreken. President Obama herdacht Jobs als een van de eersten. Jobs maakte de informatie-revolutie niet alleen toegankelijk, maar ook nog intuïtief en leuk, aldus de president. Niet geheel onbedoeld denk ik, vertolkte de president, of één van zijn tekstschrijvers, daarmee het ‘stay hungry, stay foolish’-gevoel uit de Stanford speech van Steve Jobs. ‘Jobs was moedig genoeg om anders te denken, onverschrokken genoeg om te geloven dat hij de wereld kon veranderen en getalenteerd genoeg om dat ook te doen’. Als de president van America dat van je vertelt, wanneer je net dood bent, dan kunnen heel veel mensen daar nog iets aan hebben. Dus nog een keer en dan internationaal: ‘Brave enough to think differently, bold enough to believe he could change the world, and talented enough to do it’…

Het inspireert enorm. Kernachtige uitspraken die je iets meegeven. Die je even stil laten zijn van besef en van herkenning. Waar je ook best even op mag kauwen, om de ware impact ervan te doorgronden voor jezelf. Een week eerder overkwam me dat. ‘Fun, fight and focus’ waren de kernwoorden in de verhalen van twee vrienden. De een, ploegleider van de Rabobank Wielerploeg en de ander Echte warme bakker in Horst. Ze zaten naast elkaar op barkrukken en ik mocht hen wat vragen stellen. Frans Maassen en Marc Derix. Fun, fight en focus waren door hen beiden op geheel eigen wijze vertaald. Plezier houden, er voor gaan en gericht blijven op wat je wil bereiken. Met doorzettingsvermogen, gedrevenheid en passie. En of je dan een wereldkampioen in Engeland aflevert, of een prijswinnend broodje bakt, maakt vervolgens totaal niks uit.
Zó mooi.

Weer een andere situatie en nog langer geleden. Mijn afsluitend jaar van de logopedie-opleiding in Eindhoven. Het jaar van de verplichte scriptie terwijl ik daar maar steeds geen goed onderzoeksonderwerp voor kon vinden. Alsmaar knaagde het gevoel dat ik de kern van wat ik wilde beschrijven niet kon bereiken. Ondertussen was ik onderzoeksmatig al wel bezig met het filmen van de interactie van spelende peuters. Sommige met taalproblemen, andere niet. Ik voelde dat het materiaal dat ik zo verzamelde de kern bevatte van wat er in mijn scriptie moest komen. Pas na een gesprek met mijn scriptiebegeleidster van destijds, Dieneke Gärtner-Grijpma (hoe zou het met haar zijn…), zag ik die kern in één keer heel scherp.

Er was al fun, bijvoorbeeld bij het opnemen van een pianospelende peuter. Het manneke speelde zichzelf even letterlijk van deze wereld omdat hij zó in zijn muzikale spel opging dat hij mij en mijn videocamera totaal niet meer zag staan. Het ventje deed me het ‘gevecht’ met mijn scriptie even helemaal vergeten. En na het gesprek met mijn begeleidster was er plotseling de focus. In een keer was het plezier waarmee peuters speelden en leerden ook mijn plezier en leerproces in het maken van een videofilm. Mijn leerproces om tot een scriptie te komen bleek zo vergelijkbaar met en ook net zo afhankelijk van dezelfde basisvoorwaarden als het leerproces van peuters. De faciliteiten en ervaringen die ik een periodelang had om mijn doel te bereiken waren zo uitwisselbaar met de mogelijkheden en belevenissen van peuters. Figuurlijk sowieso maar zelfs soms letterlijk,  in de praktijksituatie van wat we destijds het ‘Peuterpracticum’ noemden.
Hoe? De kern lag in het plezier en de speelse aandacht voor de praktijk. De kracht van het dagelijkse doen lag in de nieuwsgierigheid en in de ervaringen zelf. Zoals een kind dat niet anders kan dan spelenderwijs ‘onderzoeken’ en leren, zo kon ik mijn verhaal in een keer vorm geven. Mijn scriptie kreeg een inhoud die paste bij het gebruik. Door samenspel. Van vorm, inhoud en gebruik. Door dat samen te doen. ‘Joint action, joint attention’ oftewel gezamenlijke actie en gezamenlijke aandacht. Ook zo’n oneliner die me sindsdien niet meer heeft losgelaten. Jerome Bruner sprak die uit, als elementaire samenvatting van zijn leer- en ontwikkelingstheorie. Zó herkenbaar waar.

Tot zover de geschiedenis. Mijn geschiedenis. Terug naar de dag van vandaag. Naar het moment van nu. En de ogen richten naar de toekomst. Geïnspireerd blijven door anderen. Gretig blijven naar kennis. Stay hungry. Plezier houden in wat je doet en, gek genoeg, genieten van je ervaringen. Stay foolish. Weten dat niet altijd alles zonder slag of stoot zal verlopen en dan toch je koers proberen vast te houden. Met plezier.  Fun, fight and focus. Samen met anderen. Joint action. Joint attention.

Dan kan de regen van vanochtend nog zo indrukwekkend de herfst onderstrepen, ondertussen laat de zon heel even zien dat die herfst niet méér is dan een onduidelijke voorbode van de lente. Heerlijk. Het is kwart voor twee.

Een jaar lang ‘Wört’. Woorden. Met een aantal schrijvers van het Kwartaalcafé hebben we wekelijks wat zendtijd van de lokale omroep Reindonk mogen vullen met onze bijdragen. Steevast worden we in de radiorubriek ‘Wört’ dan aangekondigd als ‘woordkunstenaars, die taalbedenksels, gedichten, verhalen en columns live ten gehore brengen.’ Zelf kies ik vaak voor de column, waarbij ik probeer de actualiteit een eigen woordelijke draai te geven. Meestal komt dat neer op iets dat ik recentelijk heb meegemaakt of gelezen heb. Soms baseer ik mijn vertelling op een gedachte in mijn hoofd. Onderwerpen te over dus. Meestal.

Maar zo nu en dan staakt de creativiteit. Zeker wanneer er een veelheid aan onderwerpen is en er alleen al vanwege die hoeveelheid moeilijk te kiezen valt. Ik doe maar een greep: Plaatselijk, in de Schaakse bossen in Meterik, hebben we bijvoorbeeld het Western Weekend van Davy Crockett. Ook de Harmoniefeesten van de koninklijke harmonie zijn dit weekend. Of neem ik de hoosbui van afgelopen donderdag, waardoor onze pastoor-deken tijdens het leiden van een kerkdienst blijkbaar natte voeten kreeg. Of iets verder kijkend, naar onze zuiderburen: Diezelfde hoosbui, maar dan een paar treden erger, die in twintig minuten tijd van het Pukkelpopfeest een drama maakte. Daarmee in contrast het popfestival Lowlands, waar 60.000 muziek- en cultuurliefhebbers vandaag in een heerlijk zonnetje genieten. Of moet de column gaan over Spanje, waar onze Paus voor 50 miljoen euro aanwezig is bij de wereldjongerendag. 50 miljoen voor één man, terwijl een week eerder een heel land bleef steken bij 6 miljoen voor een hongerend Afrika. Welk onderwerp neem je dan?

Vertellen over als cowboys en indianen verkleedde volwassenen in een bos, die elkaar een heel weekend lang spelenderwijs beduelleren? Of  schrijven over het zoveelste jaar Harmoniefeesten, waar het gisteren voor de netzoveelste keer markt was, vandaag voor de tigste keer open podium en morgen voor de tigtigstekeer kindermarkt? Of worden het de natte voeten van onze deken? Voor de handliggende associaties dringen zich op: hemelwater, wijwater en het relatieve van wateroverlast. Dat besef je pas goed als je aan de jarenlange droogte in Afrika denkt. Dat misselijkmakende verschil tussen de hoorn des overvloeds en De Hoorn van Afrika brengt me toch weer bij het onderwerp hongerend Afrika, en de 16 miljoen – 6 miljoen verhouding.

Voor 50 miljoen euro spreekt één man wel gigantisch veel jongeren toe, probeer ik voor mezelf een rechtvaardiging te bedenken. In 2008 in Duitsland waren dat er een half miljoen en een paar jaar daarvoor in Polen zelfs anderhalf miljoen. Wereldjongeren hebben we het dan over, die elkaar ontmoeten en naar de Paus komen luisteren. Daar moet de wereld toch een keer de vruchten van gaan plukken, zou je denken, van die wereldjongeren, die volgens het spreekwoord toch de toekomst hebben.

In de Hoorn van Afrika worden zo’n 10 miljoen mensen –ook en misschien wel voorál jongeren- acuut bedreigd door de honger. Ik denk dat de Paus daar wel wat over gaat zeggen in Madrid. En anders onze Deken wel, want de wateroverlast viel eigenlijk wel heel erg mee, stond in de plaatselijke krant. Wat zou een consumptiemuntje kosten, tijdens de Harmoniefeesten dit jaar? En heeft er al iemand van het Davy Crockett-bestuur, bij wijze van jubileumjaar, nagedacht over de mogelijkheid om het WildWest-weekend een keer op de stuivende woestijngronden van Ethiopië te organiseren? Ik denk dat de de tipi- en tentenbouwers hun vingers zouden aflikken bij zoveel waarheidsgetrouwe re-enactment mogelijkheden.

Tegen de Somalisch-Ethiopische woestijn steekt de Zandberg in de Schaak toch wel heel magertjes af. Maar goed, op de Schaak is waterleiding, dat dan weer wel. Die ligt er in Ethiopië namelijk lang niet overal. En dan wordt een heel weekend duelleren toch wel lastig. Zonder water. Een paar jaar zonder water is helemaal niet te doen. Hoewel op elkaar schieten zelfs dan blijkt te kunnen, alleen noemen ze het geen re-enactment, maar gewoon burgeroorlog.  Goed, alleen al vanwege de dróógte zou je daar toch soms wel een hoosbui willen. Dáár hè, niet hier. Want hier kan dat vreselijk uitpakken. Bij Pukkelpop bijvoorbeeld. Verschrikkelijk wanneer de schuldigen voor de slachtoffers van het slechte weer meteen na de ramp gezocht worden bij de organisatie van het festival. Niet doen, mensen. Er is geen sprake van schuld. Het heeft gewoon ontzettend hard geregend, gewaaid en geonweert. In Hasselt. Niet in Horst. Daar liep alleen de crypte van de kerk een beetje onder water.

Als je dat verschil niet begrijpt en toch in termen van schuld meent te moeten spreken, dan zij dat zo. Dan wens ik je een prettige wedstrijd. Cowboys tegen de indianen. Weet iemand trouwens of ik morgen ook een kind kan kopen op de kindermarkt? In Ethiopie kan dat volgens mij namelijk wel. Zou je dat dan ook een wereldjongere mogen noemen? En als er heel lang geen hemelwater op uitgedroogde weilanden in Ethiopië valt, is er dan sprake van een tekort aan wijwater? Als dat zo is, wil ik bij deze de Paus vragen om te bidden voor 50 miljoen liter, maar dan op de goede plaats.

Morgen naar Brielle en overmorgen naar Neeltje Jans. Als je ‘rundumhausen’ vakantie viert moet je de cirkel niet te klein trekken. Net over het midden van mijn vrije vier weken hebben we op momenten van zon zoveel mogelijk terrassen in Horst aan de Maas gepakt. En als het een keer regende (ssssjt… het noodlot niet tarten…) dan deden we ‘binnen-dingen’. Een viersterren-sudoko één keer kopieren en dan kijken wie die het snelste klaar heeft. Tussendoor Senseo zetten, maar dan wel allebéi de pennen neerleggen. Eerlijk is eerlijk.

Onze Pip heb ik vanmorgen naar Eindhoven gebracht, naar het vliegveld. Met haar vriend en zijn familie zit zij nu in Turkije. Negen dagen onder de pannen met alles er op en er aan en na terugkomst (hopelijk) bruin én een flesje factor 30 leeg. Onze Mees ging vanmorgen mee, maar vliegtuigen hebben we niet gezien. De zenuwen van Pip’s eerste vliegtuigvlucht wilden we niet onnodig rekken. Afzetten (P1) en met hetzelfde kaartje weer gratis onder de slagboom door, terug naar Horst. Een beetje sneu voor Mees, maar de belofte om in Horst bij de Mac een flurry te gaan eten maakte veel goed. Voor hen die ooit voor een soortgelijke situatie komen te staan met één van hun kinderen: de Mac is pas om 9.00 uur open…

Maar morgen dus naar Brielle. Een vestingstadje in Zeeland. Van ons uit twee uur rijden, op één minuut na, volgens Tomtom. Een belangrijk deel van de dag rondlopen en kijken hoe de mensen gevestigd zijn in zo’n vestingstad. Drie dagen geleden meende ik een hotel in Brielle te hebben gewonnen via vakantieveilingen.nl. De veiling onder de titel ‘Terug in de tijd in de vestingstad Brielle’ wekte namelijk die indruk, maar uiteindelijk bleek ik voor weinig geld een hele hotelketen te hebben gewonnen (47 stuks), waarvan er één (in Naaldwijk) nog plek had. Daar gaan we morgen, later op de middag of vroeg in de avond naar toe. Als het een beetje meezit, gaan we daar ook nog een duin over en zien we de Noordzee. Ja, ja…

De dag erop, vrijdag alweer, rijden we van Naaldwijk naar de Neeltje Jans. Dat blijkt een rit door heel Zeeland, kwam ik vandaag achter. Geen enkel probleem overigens, want we rijden over waterkeringen, waar we in Limburg jaloers op mogen zijn. Onze Mees zal enthousiast zijn en wij (dus) ook. Zo werkt dat op vakanties. Van Pip kregen we trouwens vanmiddag om 13.39 uur de afgesproken SMS: ‘we zijn geland, goddank’. Ook daar dus alom tevredenheid.

Lekker, zo’n vakantie die helemaal vanzelf over gaat. Verhuizen van blogs van jaren geleden; om het uur twee Senseo zetten, sudoko-competitietje afwerken, boeken lezen (niet ik, maar Thea), terrassen bezoeken en mensen kijken. Heel veel verschillende zijn het. Vlak bij Horst, in America om precies te zijn, liggen twee Centerparcs-parken. De gasten die daar zitten tel ik voor het gemak ook bij de ‘rundumhausen’-vakantiegangers. Zouden die ook sudoko-wedstrijdjes houden? Of zouden de trainingspakken wél voor het sporten zijn? Maakt niet uit. Ook die vakantie gaat weer over.

Over het ophalen van Pip hebben we nog niks afgesproken. Ze was er zo van overtuigd dat ze zou neerstorten, dat ons dat een overbodige afspraak leek. Die wrange humor heeft voor de helft al positief uitgewerkt. Toch maar even afkloppen, voor de zekerheid. En eerst zelf maar eens in Brielle zien te komen. Geschiedenis heeft uitgewezen dat daar ook niet iedereen levend vandaan is gekomen. Niet voor niks een vestingstadje van gemaakt, toch? Morgen zullen we het zien. En mochten er Briellenaren op het terras zitten en ons zien lopen of horen praten. Wij zijn geen duitsers. Groeten uit Horst.