Kriebels… (2)

Een aantal van jullie heeft het misschien via Facebook al voorbij zien komen. Mijn voornemen om een boek 💙 te gaan maken waarin mijn columns en gedichten gebundeld gaan worden. Via de creatieve crowdfundsite voordekunst.nl heb ik daarvoor een projectpagina mogen opstarten. Net als vier jaar geleden. Toen ontstond op die manier mijn eerste boek ‘Tijd heelt alle woorden’.

Vier jaar en een heleboel columns en gedichten verder, begint het opnieuw te kriebelen. Hoe mooi zou het zijn om wat jarenlang met eentjes en nullen digitaal is vastgelegd nu met letters en inkt tastbaar te maken. Vanaf 2006 staat wat ik denk en dicht op mijn blogsite. Maar daarvóór schreef ik al. Het voelt goed om ook daar weer eens heel zorgvuldig doorheen te gaan. Verrassend wat ik allemaal tegenkom.

In mijn nieuwe boek wil ik dat een plaats gaan geven. Chronologisch of via een andere indeling, waarover ik mijn gedachten nog mag laten gaan. Daar is alle tijd voor want mijn nieuwe boekproject op voordekunst is nog maar net opgestart. Ik herinner me van vier jaar geleden dat hoe dichter het totale donatiebedrag in de buurt kwam van het streefbedrag om het boek te kunnen realiseren, hoe meer energie en ideeën er ontstonden om dat letterlijk verder vorm en inhoud te geven.

Of dat nu ook weer zo gaat lopen? De tijd zal het leren. Als je nieuwsgierig bent naar mijn verhalen en gedichten en het lijkt je wel wat om die verzameld te hebben in een mooi vormgegeven boek, dan wil ik je bij deze verwijzen naar mijn projectpagina op voordekunst.nl. Werktitel van mijn nieuwe boek: ‘Waar het hart vol van is’.

Er zijn columns en gedichten die ik sowieso een plek wil geven in mijn boek. Dat zijn de verhalen over mensen die niet meer onder ons zijn, maar heel vaak nog wel in onze gedachten. Een universele kracht zit er in die herinneringen. De indrukken die afscheidsmomenten teweeg brengen, die voelen op de een of andere manier speciaal. Als er iets is ‘waar het hart vol van is…’.

Maar misschien heb jij ook nog wel een idee voor een verhaal of gedicht dat in mijn nieuwe boek een plek mag krijgen? Ik kan me voorstellen -en dat bedenk ik nu spontaan- dat jouw persoonlijke motivatie waarom je dat vindt, een aardige toevoeging zou kunnen zijn bij het betreffende verhaal of gedicht. Afijn, je ziet dat het nog plezierig borrelt in mijn hoofd. En als je dat hoofd wil zien en horen vertellen over het nieuwe boekproject, dan kun je hier klikken om op mijn projectpagina van voordekunst te komen.

(Prettig voordeel is dat je daar ook kunt doneren om vóór in te tekenen voor het boek…📖 💙)

Niet alleen voor schrijvers is voordekunst.nl een prima startplatform!

Over leven…

doorgroefd gezicht
waar de oorlog
uit spreekt
kijkt stil
voor zich uit

doorleefd

totdat de zoon 
de dochter
of het kleinkind
die groeven
laat spreken

en door heeft

dat heel even
over generaties heen
herinneringen blijvend
moeten 
worden gedeeld

dus door geeft

hoe met
elke krans 
van bloemen
telkens ook de cirkel
rond wordt gemaakt

overleeft

De 12-jarige Ahmed en de 92-jarige Harry: twee generaties, één verhaal. In 120 seconden vertelt UNICEF het verhaal van twee vluchtelingen. De een uit het Syrië van de 21e eeuw, de ander uit Duitsland vanwege de Tweede Wereldoorlog. De film is gemaakt door het Nederlandse productiebedrijf 180 Amsterdam. Meer info: http://bit.ly/2kx1ZOI
(3 februari 2017)

Betoverend mooi

Jan PhiliipsenDe mooiste verhalen over de Peel worden verteld door mensen die er zelf hun hele leven gewoond hebben. Dat werd me duidelijk toen ik voorzichtig een afspraak van een uur had gemaakt met Jan Philipsen en na meer dan drie (!) uur, zeer geïnspireerd en heel veel indrukken rijker, weer naar huis toe reed. Wát een mooi gebied! En wat een prachtige verhalen. Over de Mariapeel, maar ook over de Zwarte Plak Heide. De plek waar Jan als kind vroeger zelf de ondergrondse hutten groef, nagenoeg op dezelfde plek waar in de oorlog de onderduikers van de Zwarte Plak hun schuilplek hadden. Verhalen van de Peel, met passie verteld door een ‘Peelpater’ zoals hij zichzelf noemt. Jan Philipsen, geboren in Evertsoord, heeft een passie voor de Peel.

Trots

’28 jaar lang heb ik met Rowwen Hèze door het land getourd’, zo begint Jan zijn verhaal. ‘We lieten de toeschouwers in Groningen, in Maastricht en op duizende andere plaatsen genieten. Trots waren we, als we dat op al die plekken voor elkaar kregen. Op de heenweg en vaak –bij daglicht- op de terugweg in de bus naar huis, keek ik vaak naar buiten en bewonderde het landschap waar we op dat moment doorheen reden. Steeds meer besefte ik dat het publiek waarvoor we hadden opgetreden, en de omgeving waarin zich dat had afgespeeld, verbonden was met eenzelfde soort trots als die in de muziek van Rowwen Héze verscholen lag. Mensen herkenden zich erin. Het robuuste van Rowwen Hèze. Van de band, maar ook van de persoon Rowwen Hèze zelf en de Peel waarin hij leefde. En dat gevoel kan heel diep zitten. Mijn vader was al over de zestig toen hij me voor het eerst vertelde dat hij als zevenjarige door zijn vader –mijn opa- op Rowwen Hèze was gewezen. Ik zie nog de twinkeling in zijn ogen toen hij me dat vertelde. Bijna mythisch..’

Ambassadeur

Toen Jan 50 werd, besloot hij de band Rowwen Hèze te verlaten. Hij voelde dat hij wat moest gaan doen met het gevoel dat de persoon Rowwen Hèze in hem had losgemaakt. Alles wilde hij weten, ook datgene waarover maar weinig bekend was. Dus niet alleen over de plek waar de man woonde of de gave van pijn wegbidden die hem gegeven was. Maar ook over het al dan niet zelfgekozen kluizenaarschap. En hoe zat het eigenlijk met de vijf kinderen die Rowwen Hèze volgens overlevering ook had? Jan voelde een bepaalde schatplichtigheid aan de man, waarvan de naam was geleend door een band, die er nog steeds erg trots op was die naam te voeren. Jan’s nieuwsgierigheid ging steeds verder en hij verdiepte zich meer en meer in het gebied, waar niet alleen Rowwen Hèze’s roots, maar ook zijn eigen roots lagen.

Zwarte Plak Heide

De gedrevenheid van Jan maakt indruk op me. Hij vertelt over de monumentale status van Zwarte Plak Heide. Vroeger dus zijn speelterrein maar nu een unieke plek om een vijftal verschillende redenen. Allereerst de archeologische erkenning. In 1950 is het gebied tot geschiedkundig rijksmonument verklaard, onder andere door het grote aantal vuurstenen dat er is gevonden. De paraboolvorm van de stuifduinkop is een tweede reden van monumentale proportie. Het mag als een geologisch unicum worden beschouwd. De natuurwaarde van het gebied is een derde reden. De vos en de das hebben er hun habitat. De tweede wereldoorlog en de aanwezigheid van zelfgemaakte schuilkelders geven een vierde aanleiding om trots te voelen. En last but not least het gegeven dat de Zwarte Plak Heide een plek is waar de ontginning voelbaar en zichtbaar is.

Kamiël van de Piël

Het waren deze vijf redenen die er in 2012 toe hebben geleid dat er een prachtige landmark in het gebied kon worden geplaatst. Een, mede door Jan, opgerichte stichting (CEZP: Cultureel Erfgoed Zwarte Plak)  vertaalde de gezamenlijk gevoelde geschiedenis op een indrukwekkende wijze in een symbolisch kunstwerk. ‘De kamiël’ was vroeger een boom in het onmetelijk uitgestrekte peellandschap, waar de schaapherders van toen zich op oriënteerden, als ze met hun schapen de heide introkken. De Peel was in die tijd een gebied waar je maar beter de weg kende, want ongevaarlijk was het daar niet. ‘De kamiël’ was hun baken. En nu, als kunstwerk, is het eigenlijk weer een soort baken. Een baken van verbinding. Tussen geschiedenis en toekomst.kameelboom

Verbindende verhalen

De Zwarte Plak Heide is onderdeel van, of grenst aan de Mariapeel. Dat is een gebied dat zelfs vanuit  Europees perspectief een speciale toekomst is toebedeeld.  Jan legt me tot in detail uit waarom dat is. Tot aan tectonische platen toe en het altijd in dezelfde richting omvallen van bomen, die turfstekers in het verleden niet al te graag aantroffen in het veen. Met dezelfde passie vertelt hij over het ontstaan van Evertsoord en Griendtsveen. Over het verband tussen de Zuringspeel en de Schadijkerbossen. Over America, de Zwarte Plak en Heere Peel. Over landbouw, intensieve veeteelt en paarden. En hij vertelt over het doorgeven van de verhalen. Onder andere aan horecaondernemers in de regio, zodat die op hun beurt trots de verhalen over de Peel kunnen doorvertellen aan hun bezoekers.

Ben Ali Libi

Jan legt bijna vanzelf de verbindingen tussen al deze facetten. Niet van buiten geleerd, maar van binnen gevoeld. En dat komt over. Boven op ‘De Kamiël’ zie ik tot mijn verrassing wat kunstenaar Ruud van der Beele in het kunstwerk heeft verwerkt. Uitkijkend over de schuilkelders van de tweede wereldoorlog lees ik in steen gelegd: ‘Ben Ali Libi, de goochelaar’. Voor wie dat gedicht van Willem Wilmink niet kent, is even googlen een must. Joost Prinsen vertolkt het gedicht op sublieme wijze. Ik bedank Jan bij het afscheid voor zijn uitgebreide en gepassioneerde uitleg. Nooit had ik verwacht dat de Peel mij vanmiddag zou laten terugdenken aan Ben Ali Libi. En hoe mooi, dat dat toch gebeurd is. Mystiek. Ook dat ligt blijkbaar ergens verscholen in de Peel. En in Rowwen Hèze. Of in Ben Ali Libi. Ik begin Jan’s passie te begrijpen. Jan Philipsen, de Peelpater. Ook een soort goochelaar, die zonder dat je er erg in hebt, van één uur er zomaar drie maakt.Ben Ali Libi

Investeer in ‘Tijd heelt alle woorden’

tijd-heelt-alle-woordenEen boek maken vraagt creatieve energie, tijd en geld. In die eerste twee onderdelen investeer ik heel graag zelf. Sterker nog, daar ben ik al enthousiast mee bezig. Dat derde onderdeel, geld, wil ik via ‘crowdfunding’ gaan aanpakken. Sinds een week staat mijn boekproject ‘live’ op de site http://www.voordekunst.nl. Om precies te zijn hier. ‘Tijd heelt alle woorden’ is de werktitel.

Dat het project op voordekunst mocht landen, vond ik al een opsteker. Maar nu komt de belangrijkste fase: zijn er voldoende mensen geinteresseerd in het boek? En nog belangrijker, vertalen ze dat in een donatie, om straks verzekerd te zijn van een exemplaar? Ik hoop het van ganser harte.

Aan mijn tegenprestaties heb ik zorg besteed. Die zijn zeer divers wat betreft waarde en inhoud. Voor zowel particulieren als voor bedrijven heb ik variaties bedacht. Met een klein buikorgel en een grote woordenschat kun je echt heel veel kanten op, is mijn ervaring.

De eerste donaties zijn veelbelovend. De reacties in de eerste week zelfs van dien aard dat ik er soms verlegen van word. Maar ik ben er nog niet. Het bedrag dat nodig is voor het drukken van het boek is nog niet bij elkaar. Promotie is het toverwoord. Spread the word!

En dat doe ik bij deze. Mocht je nieuwsgierig zijn naar het boek, klik dan op deze link. Misschien wil je weten of er een tegenprestatie bij is, die jou of jouw bedrijf goed past? Ik nodig je dan ook van harte uit om op mijn projectpagina een kijkje te komen nemen. Misschien word je daar wel net zo enthousiast als ik! Het boek gaat er komen, als jij het ook wil…
voordekunst_logo_regular_yellow

Wat overblijft…

‘Verhalen zijn nodig als wapen tegen de chaos’. Een uitspraak van Christien Brinkgreve, hoogleraar sociale wetenschappen in Utrecht. Waarom ik haar citaat heb bewaard, weet ik niet meer. Zo nu en dan doe ik dat, omdat een uitspraak of een deel van een artikel me aanspreekt. Deze was van 22 juni 2014. Dat wil zeggen, op die dag heb ik er een notitie van gemaakt. Om 11.36 uur staat er bij.

Nu, een half jaar later, blader ik door die notities. ‘Verhalen zijn nodig als wapen tegen de chaos’, lees ik ineens en het raakt me opnieuw. Maar wel anders dan toen. Een paar weken na de aanslag op Charlie Hebdo roept de combinatie van de woorden ‘verhalen’, ‘wapen’ en ‘chaos’ toch een ander gevoel bij me op. De aanslag begon ook omstreeks half twaalf…

Vanmiddag heb ik de reacties verzameld die inwoners van Horst aan de Maas hebben achtergelaten in het register van medeleven. Handtekeningen, korte zinnen van troost, maar ook van onbegrip en boosheid. En zo nu en dan een kort verhaal. Persoonlijke woorden, die het noodzakelijke tegenwicht vormen voor de chaos die mensen met wapens hebben veroorzaakt.

Woorden blijven altijd klinken. Overtreffen in veelvoud de salvo’s uit geweren. Woorden geven zin aan twaalf mensen die ze – hoe wrang- niet meer kunnen uitspreken. Dus daarom woorden voor de rest van de wereld om over hen te blijven vertellen. Verhalen. Over Frédéric Boisseau, Franck Brinsolaro, Jean Cabut, Elsa Cayat, Stéphane Charbonnier, Philippe Honoré, Bernard Maris, Ahmed Merabet, Moustapha Ourrad, Michel Renaud, Bernard Verlhac en Georges Wolinski . Voor hen en tégen de chaos.