‘Verhalen zijn nodig als wapen tegen de chaos’. Een uitspraak van Christien Brinkgreve, hoogleraar sociale wetenschappen in Utrecht. Waarom ik haar citaat heb bewaard, weet ik niet meer. Zo nu en dan doe ik dat, omdat een uitspraak of een deel van een artikel me aanspreekt. Deze was van 22 juni 2014. Dat wil zeggen, op die dag heb ik er een notitie van gemaakt. Om 11.36 uur staat er bij.
Nu, een half jaar later, blader ik door die notities. ‘Verhalen zijn nodig als wapen tegen de chaos’, lees ik ineens en het raakt me opnieuw. Maar wel anders dan toen. Een paar weken na de aanslag op Charlie Hebdo roept de combinatie van de woorden ‘verhalen’, ‘wapen’ en ‘chaos’ toch een ander gevoel bij me op. De aanslag begon ook omstreeks half twaalf…
Vanmiddag heb ik de reacties verzameld die inwoners van Horst aan de Maas hebben achtergelaten in het register van medeleven. Handtekeningen, korte zinnen van troost, maar ook van onbegrip en boosheid. En zo nu en dan een kort verhaal. Persoonlijke woorden, die het noodzakelijke tegenwicht vormen voor de chaos die mensen met wapens hebben veroorzaakt.
Woorden blijven altijd klinken. Overtreffen in veelvoud de salvo’s uit geweren. Woorden geven zin aan twaalf mensen die ze – hoe wrang- niet meer kunnen uitspreken. Dus daarom woorden voor de rest van de wereld om over hen te blijven vertellen. Verhalen. Over Frédéric Boisseau, Franck Brinsolaro, Jean Cabut, Elsa Cayat, Stéphane Charbonnier, Philippe Honoré, Bernard Maris, Ahmed Merabet, Moustapha Ourrad, Michel Renaud, Bernard Verlhac en Georges Wolinski . Voor hen en tégen de chaos.
Geert van den Munckhof 