Funpop – Geert van den Munckhof

Voor het eerst… anders

Eerste paasdag. Twee woorden, waarvan het eerste (jawel..) me laat realiseren dat ik vandaag twee dingen voor het eerst in mijn hele leven heb gedaan. Het ene vanmorgen en een deel van de middag. Het andere nu, op het moment van schrijven van deze tekst.

Om met dat tweede te beginnen: ik heb via spotify de Mattheüs Passion op mijn koptelefoon gezet. Honderddrie nummers, lees ik. En het geheel duurt twee uur en vierendertig minuten. Die nummers variëren nogal in lengte. Van tientallen seconden tot enkele minuten. Ik laat het gebeuren. Geen dag zonder Bach, heb ik een paar dagen geleden nog ergens gelezen (dankjewel Harme). Dat moet ook ooit begonnen zijn met één dag mét Bach…

Het eerste dat ik vandaag voor het eerst in mijn leven heb gedaan, is van een heel andere orde. Ik mocht mee naar voetbalstadion De Koel in Venlo. Daar speelde VVV thuis tegen FC Twente. Het feit dat ik daar nog nooit geweest ben, geeft misschien al aan dat de reden van mijn bezoek niks met voetbal te maken had. Ook het niveau van het spel had daar weinig mee te maken trouwens, voor zover ik dat kan beoordelen.

Nee, mijn bezoek had te maken met een alleraardigste afspraak die er was gemaakt om Funny, de mascotte van het Funpop-festival, vóór de wedstrijd en in de pauze, te laten kennismaken met de mascotte van VVV: Koelie. Een stukje PR, waar van te voren nog nooit over nagedacht was, maar zo zie je maar. Creativiteit (én een goed netwerk) kent geen grens. Met dank aan Pieter, Thijs, Ron, Karen en vooral Bo. Zij zat in de zachtpaarse Funpop-mascotte. Leuk dat de FC Twente aanhang vanuit de supporterskooi bij aanvang die mooie Funpopkleur met een toepasselijke rookbom nog eens extra onder de aandacht bracht…

Afijn. Van FC Twente supporters terug naar Bach. Ook iets met passie…

Het schrijven van een column met de Mattheüs Passion tussen de oren is, nu ik er zo over nadenk, eigenlijk een derde ding dat ik nog nooit in mijn hele leven heb gedaan Een paar minuten geleden, schrok ik zelfs even toen het stereo-effect mij van rechts het hele koor in één keer het oor induwde, terwijl links een sopraan en een alt heel rustig waren begonnen.

Voor de kenners: dat was bij de aria ‘So ist mein Jesus nun gefangen’. En dat koor is, als de informatie op de digitale CD-hoes juist is, het ‘Boys Choir of Sacraments-Church Breda’. Niet echt een brabants klinkende naam, lijkt me. Maar tegelijk is Ton Koopman ook niet echt een Brits aandoende naam. En wat BWV 244 voor elk van de 103 titels betekent is me ook een raadsel. Niet vreemd, al die vragen bij dingen die je voor het eerst in je leven doet. Gewoon nemen zoals het komt. Komt tijd, komt raad.

Dingen die je het eerst van je leven doet. Een gedachte opschrijven, terwijl je schrikt van wat Johann Sebastian Bach jaren geleden heeft bedacht. De aria ‘Geduld’ klinkt op dit moment. Laat ik die synchroniciteit maar aangrijpen om een slot te breien aan dit hersenspinsel op Eerste Paasdag. ‘Geduld’ is een eigenschap die het mogelijk maakt dat alles wat je voor het eerst doet, misschien ooit nóg wel een keer voorbij zal komen. En zo niet, er dan in ieder geval voor zorgt dat het hoe dan ook voorbij zal gaan. Zoals het komt zo gaat het ook. En dat brengt me toch weer bij de Mattheüs Passion…

‘Erbarme dich’ hoor ik. Had die aria ook niet Harme’s voorkeur? De cirkel is rond. Nu stoppen met schrijven…

Sjef’s serenade

‘Sjef’s serenade’. Luister door hierboven te klikken. Voor het eerst opgevoerd tijdens café de Verbeelding, op donderdag 9 juni 2016. De jubileum-editie (10e keer) waarop ik, voordat ik ‘Sjef’s serenade’ heb opgevoerd, ook kort verteld heb over mijn Ali B.-moment tijdens Funpop jl.

Funpop is eigenlijk de eerste aanleiding voor mijn orgel-tekst bijdrage tijdens deze editie van café de Verbeelding. Of beter gezegd, het is het goede gevoel dat Funpop opnieuw bij mij teweeg heeft gebracht. Het is de soms zelfs aan vriendelijke jaloezie grenzende bewondering voor de intense blijdschap die je ziet bij de bezoekers van Funpop. Mensen waarvan je, van ‘ons’ uit geredeneerd, niet meteen die levensvreugde zou verwachten. Want ze zijn toch gehandicapt. Geestelijk. Lichamelijk. Of allebei. En toch is die levensvreugde er bij tijd en wijle overduidelijk. Onbevangen, ongelimiteerd, basaal genieten. Zó intens dat je je afvraagt wie er eigenlijk beperkt is. Daarom. ‘Sjef’s serenade’.

Funpop, kusje erop!

De herinneringen zijn nog vers. Woensdagavond, drie dagen na het Funpopweekend, klik ik door een kleine duizend foto’s. Gemaakt door Chris Tobben op Funpopzaterdag. Via zijn Facebookpagina lees ik dat hij ook Funpopzondag in zo’n duizend kleine stillevens gaat wegzetten. Mooi om daarvan opnieuw te kunnen genieten.

Ik heb Chris gesproken op Funpop. Hij was nog op elke Funpop geweest, vertelde hij. En hij wist dat volgend jaar, de twintigste keer, een jubileum-editie was. Hij wilde daar wel iets speciaals voor doen. Ik ben benieuwd. Foto na foto realiseer ik me hoe speciaal het festival is. In de blikken van de gefotografeerden zie je het ongekunstelde genieten.

Ik zie bezoekers, dansend voor de grote bühne. Of genietend onder hun partytentje. Artiesten lijken de warmte te voelen, die het publiek naar hen uitstraalt. Daar kan een regenbuitje op zondag niet tegenop. Zelfs donder, hagel en bliksem op zaterdag vallen compleet in het niet. De foto’s spreken voor zich. Regen wordt confetti.

De artiesten zijn in allerlei posities op de foto gezet. Zou je die snel achter elkaar projecteren, dan kun je ze bij wijze van spreken bijna weer horen zingen. Je ziet de knuffel die hen net is toegeworpen. En als bij toverslag verandert die in een zelfgemaakte papieren bloem. Ook hier af en toe confetti. En nat? Dan is Funpop gewoon even Föhnpop. De warmte komt van binnenuit.

Backstage ontmoet Frans Bauer Linda Balan. Zij is één van de kandidaten van Funfactor. Zijn woorden maken een onvergetelijke indruk op haar. En niet alleen op haar. ’Ik heb jou 10 jaar geleden op Werkenrode gezien! Je bent nu nog mooier dan toen’. Hij laat er drie kussen op volgen. Een op iedere wang en één op haar voorhoofd. Linda’s dag is geslaagd. Mijn dag ook en de high-five met Frans, na zijn optreden, is 300 % gemeend.

Funpop is mooi. Ontwapenend eerlijk en een bijna onuitputtelijke bron van goeie energie. Vastgelegd in duizenden foto’s van duizenden mensen. Zien, de ogen sluiten en opnieuw genieten. Als Funpop een gezichtje was, zou ik er nu drie zoenen op geven. Een op iedere wang en eentje op het voorhoofd. Gewoon een klein jaartje wachten en dan de ogen weer open doen. Tot 28 en 29 mei 2016!

De ‘Fun’ van Funpop en Funfactor

De spanning bij de een. De blijdschap bij de ander. Het enthousiasme. Van zowel kandidaten aan Funfactor als studenten van de Gildeopleidingen. De muzikanten van FEZZ, die ook dit jaar weer hun prominente rol vervullen. Yvonne, van het Funfactor kernteam. Alex en zijn Gilde-collega, die de groepjes studenten helpen om aan hun praktische studieopdracht te voldoen, voor zover dat nodig is. Iedereen is bezig. Het gonst die zaterdagochtend van zachtmoedige vriendelijkheid en vrolijke zenuwachtigheid.

Om half tien ’s ochtends loop ik het mooie rode schoolgebouw binnen en meteen is er de herkenning. Dezelfde mix als een jaar eerder, van mooie mensen met een gezamenlijk doel voor ogen. Ook dat is de Funfactor. Twee studenten zijn in een aftastend gesprek verwikkeld met twee kandidaten voor Funfactor. Die zijn mooi op tijd, want de voorronde van Funfactor -de zangwedstrijd voor mensen met een verstandelijke beperking- begint pas over een uur.

Een van de kandidaten herkent me. Een hartelijke begroeting wordt mijn deel. Vanuit het hart. Het pakt me elke keer weer. Beperkingen zijn er op heel veel verschillende vlakken, realiseer ik me. Eens te meer besef ik dat een ieder van ons er mee is behept. Het is maar net hoe je het bekijkt. Elke keer probeer ik te leren van hun spontaniteit en hun ongecompliceerde ’ik-ben-zoals-ik-ben-mentaliteit. Ze geven een geweldig voorbeeld. Het voelt goed.

De audities zijn spannend. Vóór ze het podium opkomen worden de artiesten in de Green-room kort geïnterviewd door een tweetal studenten. Het publiek kijkt mee via een groot scherm op het podium. Prachtig om te zien hoe kandidaten in de rust van de Green-room hun eerste zenuwen kwijt raken. De Green-room blijkt een gouden zet. Als de kandidaten de bühne opkomen en, dankzij Ron, de muziek horen klinken, dan gaat hun auditie bijna vanzelf.

De jury heeft het niet makkelijk. Maar ook zij geniet zichtbaar. Na elk optreden worden er tips en tops uitgewisseld. Positief en opbouwend. Alle twintig kandidaten voelen zich vandaag kampioen. De Green-room, de glamourfoto’s die er van hen worden gemaakt, het applaus, de culinaire verwennerij in de pauze: het draagt allemaal bij aan het Funfactor-gevoel.

Uiteindelijk krijgen er negen een ’ticket’ voor de Funfactor-wedstrijd op zondag 31 mei. De dag dat ook Jan Smit en Wolter Kroes optreden. Onder andere. Met een beetje fantasie kun je zeggen dat die in het voorprogramma van de Funfactor-finalisten staan. Één voor een maakt de jury de negen finalisten bekend. De ontlading is groot. De extatische blijdschap van Linda staat even in een schril contrast met de teleurstelling van Nick.

De reservekandidaat moet nog worden uitgeroepen maar Nick hoopte klaarblijkelijk op een plek bij de negen finalisten. Hij stapt gedesillusioneerd van het podium. Ik zie de interviewster van de Green-room in een lieve opwelling meteen achter Nick aan lopen om hem te troosten. Ik weet zeker dat die actie niet in haar praktische opdrachtuitwerking stond. Des te indrukwekkender dat ze dat wel doet. Ook dat is Funfactor.

Op 16 mei is de generale repetitie. FEZZ studeert de komende tijd de liedjes in. Arrangementen worden geschreven. Op verzoek wordt een nummer zó gearrangeerd, dat het niet meer ‘in A’ staat. Er is een versie in C én een versie in D gemaakt. ’Dan kunnen we op de generale zien wat het beste bij Linda past’, lees ik in de wederzijdse mails. Bewonderenswaardig hoe de muzikanten van FEZZ hun bijdrage leveren om het Funfactor-plaatje compleet te maken.

Funfactor. Tijdens Funpop-zondag. Saskia Lina, de winnares van 2014, opent. Daarna is het aan de jury van die dag om te bepalen wie Funfactor-kampioen 2015 wordt. Die jury bestaat in ieder geval al uit musicalster Renée van Wegberg, burgemeester Kees van Rooij en componist/saxofonist Nard Reijnders. Zij zijn er klaar voor en hebben er veel zin in. De Fun van Funpop is een factor van veelzeggende betekenis en ook zij voelen die tot diep in hun vezels. Net als ik. En heel veel anderen. Gelukkig. Funfactor!

Écht onder de indruk

Het was zaterdag. Tussen negen uur die ochtend en twee uur ’s middags. Muziek was de verbindende factor, maar de mensen die er door waren verbonden, maakten vooral indruk op me. Ieder op zijn of haar manier. Tussen het presenteren en aankondigen door heb ik soms ademloos geluisterd en gekeken. Ik zag echtheid. Be- en verwondering. Pure emotie soms, in de letterlijke betekenis van beide woorden. Genieten. En een spiegel voor mezelf, realiseerde ik me ook.

De generale repetitie was vandaag. De negen kandidaten van Funfactor hadden er naar uitgekeken. Zij waren overgebleven uit de voorronde van een dikke maand eerder. Zij, plus nog een reserve. Met z’n tienen stonden ze vanochtend op de bühne. De begeleidingsband FEZZ had hun nummers de afgelopen weken ingestudeerd. De vanzelfsprekendheid waarmee FEZZ dat al een paar jaar doet is een voorbeeld van mijn eerste genieten vanochtend. FEZZ liet zien en horen dat het instuderen van de nummers prima gelukt was.

Wat volgde was tien keer een muzikale ontmoeting. In mererlei opzichten. De band met de Funfactor-artiest, maar ook de ontmoeting van deze muzikale samensmelting met het meegekomen publiek. Tel daarbij de sfeervolle en gastvrije ambiance op van de aula van het mooie gebouw van de Gilde-opleidingen en het plaatje is compleet. Voor mij ’n tweede voorbeeld van de verwondering van deze ochtend en middag.

Bewondering, vervolgens voor de Funfactor-artiesten zelf. De verscheidenheid aan emoties en vooral de echtheid ervan, raken me telkens weer. Het pure plezier van de één komt binnen zonder kloppen terwijl de diepe concentratie van de ander een bijna even zo diepe indruk bij me achterlaat. Binnen de kaders van hun mogelijkheden lijkt er geen enkele grens. De zachte, zuivere stem van een kandidate met een door een spasme beperkte ademsteun maakt net zoveel indruk als het enthousiaste stemgeluid van een door adrenaline bijna stuiterende energiebundel. Wat een echtheid, denk ik, terwijl ik er naar kijk. Puur, zonder bijgedachten. En dat maakt me stil.

Een duo, twee totaal van elkaar verschillende individuen, accordeert muzikaal perfect met elkaar. Een jongen en een meisje. Een deel van de fans is herkenbaar aan de haren van de zangeres. Duizend vlechtjes, ritmisch van symmetrie. Het laat de gedetailleerde aandacht zien die de mensen om haar heen aan haar hebben gegeven. En aan elkaar, want dezelfde vlechtjes zie je ook bij haar zussen en haar moeder. Bewondering, ook voor dat onderdeel van deze muzikale happening. Muziek verbindt, maar elkaars haar op liefdevolle wijze doen doet daar niet voor onder. Verbondenheid kent vele gedaantes.

Van wéér een andere orde is de verbondenheid die de vrijwilligers van Funfactor ten toon spreiden. Naar elkaar toe maar zeker ook naar de Funfactor-kandidaten toe. En, wetende dat Funfactor onderdeel uitmaakt van Funpop, nóg meer verbondenheid door de aanwezigheid van een aantal Funpop-vrijwilligers bij de generale repetitie van Funfactor. De jongste vrijwilliger die aanwezig is, met knalrood Funpop-shirt, is volgens mij bijna één jaar. Het liedje ’de glimlach van een kind’ lijkt voor hem gezongen.

En zo komen ze voorbij, in een ochtend en een middag. Voorbeelden van echte emoties en pure bewondering. Je moet je er wel even voor openstellen maar heel veel moeite kost dat niet. Juist vanwege die echt- en oprechtheid. Geen verpakking van voorbedachte rade of aangeleerde terughoudendheid. Geen sluiers van gekunstelde correctheid of dubbele agenda’s. What you see is what you get.

En dat, opnieuw, maakt me stil. Van respect. En van het besef dat wat deze mensen uitstralen van een kwaliteit is die bij lange na niet door iedereen van ons wordt gehaald. Laat ik voor mezelf spreken en die spiegel van vandaag vooral mezelf voorhouden. Want tot in het diepst van mijn vezels voel ik dat er in dat opzicht nog werelden te winnen zijn. Een ontdekkingsreis is op zijn plaats. Een wereldreis naar emoties.

Ik beperk me, ter illustratie ervan en tot slot, tot een paar titels van liedjes die vandaag gezongen zijn. Voor die het wil en zich er in herkent, te gebruiken als routekaart voor een mogelijk ophanden zijnde reis naar de eigen emoties. Want, zoals gezegd, je moet je er wel even voor open stellen en het willen zien: kijk bijvoorbeeld eens ècht naar ’de glimlach van een kind’.

’Vrienden voor het leven’, ’Would you be happier’ en ’Love shine a light’ zijn drie andere titels die tot denken kunnen aanzetten. Doe er uw voordeel mee. Ik wens ook u alvast een prettige reis. En als u een mooi tussenstation zoekt, dan zou dat Funpop kunnen zijn, op 24 en 25 mei aanstaande. Op zondag 25 mei kunt u de kandidaten van Funfactor komen bewonderen. Ik beveel het u van harte aan. Écht waar!