Onze Pip is vandaag jarig. Geboren in 1994, dus reken maar uit. Wel jarig, maar voor haar niet echt een feestdag. Daarvoor staat er iets te spannends op het programma. Vanochtend heb ik haar naar de trein gebracht omdat ze op de kunstacademie in Utrecht de opzet van haar afstudeerproject moet presenteren. ‘Relatieve waarde’ is de voorlopige werktitel, maar ze zoekt nog naar iets ludiekers. En dat gaat ze ook wel vinden.
Bijzonder trots ben ik op haar. Nou was gisteren geloof ik de nationale complimenten dag, maar een dag later is mijn compliment naar haar toe niet minder gemeend. Integendeel. En bovendien is ze jarig. Dus mag ze dit ook als een schriftelijk kadootje zien. Ik ben trots op hoe ze op een hele natuurlijke manier zich dingen eigen maakt. Hoe ze, vanuit de praktijk en het zelf ervaren, stap voor stap groeit als mens. Niet dat het allemaal vanzelf gaat. Daarvoor is het leer- en creatief proces te veelomvattend en te diep ingrijpend in alles wat ze doet. Het lijkt haar soms te overspoelen. Bijvoorbeeld als ze letterlijk met haar handen met heel veel dingen tegelijk bezig is. Of door de stroom van gedachten en het voortdurend er over nadenken. Creatieve mensen laten moeilijk dingen los. Positiever geformuleerd: ze houden heel graag alles vast. Pip ook.
Het bezig zijn of voortdurend aan de gang gaan met ‘details’ lijkt soms af te leiden van het grotere geheel. Toch zijn al die ‘losse elementen’ van grote waarde voor ‘the bigger picture’. Haar intrinsieke motivatie om de wereld een stukje mooier te maken, spreekt mij als trotse vader enorm aan. En helemaal hoe ze dat op haar eigen manier aanpakt. Het niet van de daken schreeuwt, maar bescheiden zichzelf en anderen soms verrast met de scheppende kracht die ze in zich heeft. Dát en de jaren van kunstzinnige scholing ontwikkelen zich nu steeds meer toe naar een concrete eindopdracht. Vanmiddag dus de presentatie van de opzet ervan. Hoe die presentatie ook uitpakt, ik vind het vooral mooi hoe Pip naar de wereld om haar heen is gaan kijken.
En daar gaat het vanmiddag ook over. Haar fascinatie over hergebruik van ‘oud’. Met daar tegenover het – in naam van ‘mode’- ongebreideld produceren van steeds maar wéér en méér ‘nieuw’. Over haar zoektocht naar manieren om mensen daar bewust van te maken, zonder belerend te willen zijn. Ook om die reden vervullen haar werkstukken en objecten me met trots. Ik kijk er met bewondering naar en zie hoe ze met verrassing en vervreemding haar boodschap overbrengt. De boodschap dat ‘waardeloos’ en ‘waardevol’ juist door de relativiteit van het begrip ‘waarde’ eigenlijk heel veel op elkaar lijken.
‘Relatieve waarde’ dus. Mensen daarover laten nadenken, door ze op een ludieke manier met hun eigen vaste gedachtenpatronen te confronteren, dat is een. Twee, en minstens zo belangrijk, is dat op datzelfde moment diezelfde mensen iets krijgen dat mogelijk nog waardevoller is. Iets waarvan ze zich vóór dat moment misschien te weinig bewust waren. Dat is het besef dat dingen soms niet zijn zoals ze zijn. Anders zijn, dan ze zijn. Anders mógen zijn, dan ze zijn. Daardoor juist vaak mooier. Waardevoller, wat voorheen misschien waardeloos leek. Maar je moet het wel willen zien. En iemand moet het je láten zien. Dat is Pip vanmiddag -en eigenlijk al maanden daarvoor- aan het doen. En daar ben ik zo trots op. Bovendien is ze jarig. Hartje Pip!
Geert van den Munckhof 