Vier dagen voor Kerst. En dan nog een week tot het nieuwe jaar. De tijd van terugkijken, bezinning en vooruitkijken. Voor vandaag maar eens beginnen bij het eerste: terugkijken. Vers in het geheugen, de sticker van Wilders en zijn verkiezing tot politicus van het jaar; Onno Hoes, de toyboy, Albert Verlinden en sinds eergisteren geloof ik, hoort ook Patty Brard daar bij. Iets langer geleden. De zwarte pieten-discussie; Anouk die daar iets van vond en de zwarte mevrouw op het Malieveld. Een beetje omgekeerde volgorde maar dat doet aan de triestigheid van de losse gebeurtenissen niets af. En als je zo ook terugkijkt naar november, oktober, september enzovoorts, dan wordt die lijst van nationale sneuheid snel langer. Anouk twitterde destijds één zin die als vlag heel aardig de lading dekt, als je het mij vraagt: ’We dutch people are making fools of ourselves’. Dat werd haar niet in dank afgenomen maar ironisch genoeg bewezen juist al die reacties dat er maar één gelijk had en dat was Anouk.
Tot zover het terugkijken. Nu de bezinning.
Eigenlijk al een beetje mee begonnen door die ene zin van Anouk. In het woord bezinning zit niet voor niets het woord ‘zin’ verpakt. En die zin van Anouk is daar een mooi voorbeeld van. Toch kun je bezinning ook in een wat diepere betekenis uitleggen. Meer in de zin van goede voornemens en bij jezelf te rade gaan. Wat is dan de zin? What makes sense?
Want wat te doen met de Patty Brard in ons? Welke stickers plakken we zèlf als we Geert Wilders tot politicus van het jaar kiezen? Kunnen wij nog wèl ons zelf zijn als we vinden dat Onno Hoes dat niet mag? Waarom hypocriet noemen dat RTL-boulevard zwijgt waar het normaal ronkt en spettert, terwijl wij ronken en spetteren op een manier waar je soms stil van wordt?
Kortom bezinning. Weer tot jezelf komen. Dat mag in deze tijd van het jaar. En dat brengt me bij het derde onderwerp van vandaag: vooruitkijken. Wat te doen straks? Want wat ik in de recente geschiedenis zie, zal in de nabije toekomst niet weg zijn. Misschien wel integendeel. Dus wat te doen? In het verlengde van bezinnen maar eens even naar buiten kijken.
De wind blaast het wintergras in ons stenen tuintje van links naar rechts. Steeds weer. Soms lijkt het op nee schudden, soms op ja knikken. Alsof de grassprieten continu met elkaar in gesprek zijn. Soms eens, soms oneens, maar voortdurend pratend. Over de wind waarschijnlijk. Meegaand, tegenbewegend, achteruit, vooruit. Schudden. De sprieten lijken elkaar vast te houden. Elk sprietje is onderdeel van een groter geheel. Er zitten geknakte tussen, maar die horen er gewoon bij. Geen grasspriet zal roepen dat een andere grasspriet te groen is, of uit de pot moet. Als de wind stil is, staat ook het gras even stil. De geknakte stelen bewegen nog net iets langer door lijkt het, maar al snel wuift het andere gras weer mee. Eens, oneens, maar wel samen.
Dat is, vooruitkijkend, misschien wel het devies. In het leven staan als een grasspriet. Genieten van regen, wind en zon. Geknakte stengels -leunend tegen fiere halmen- kussen zachtjes de grond, geven daar hun zaadjes af en zorgen zo voor nieuw gras. Zwaaiend, groen. Hier. En aan de overkant al net zo groen en wuivend. Continu bewogen.
Daarom bij deze alvast een groene Kerst gewenst en een zonnig 2014, met regen en wind en heel veel fijne beweging. Zónder stickers. Een sticker beweegt niet. Patty Brard trouwens ook nauwelijks, als ze net van de duikplank afkomt. Maar dat is weer terugkijken. En onbezonnen, om ook nog even het onderwerp ‘bezinning’ te noemen. Valt ‘plat op de bek gaan’ ook onder Anouks definitie van ‘Nederlanders die zich zelf voor schut zetten’? RTL-Smoele-Brard? Dacht het wel!
Maar toch. TV-schermen zouden misschien nog veel spiegelender gemaakt moeten worden zodat we vooral ook onszélf blijven zien als we naar anderen kijken…
Geert van den Munckhof 