‘Sociale afstand’ en sociale media…

Gisteren via Whatsapp een videogesprek gehouden met Mees en Ili, in Wageningen, met Pip en Joris in Horst vanaf de Gebr. van Doornelaan en wij zelf, vanaf de Nieuwstraat. Samen even ‘live’ digitaal bij elkaar. Gezellig en handig dat dat kan, in deze tijd, waarin je zoveel mogelijk rekening probeert te houden met de ‘social distancing’-maatregelen die de Rijksoverheid terecht heeft afgekondigd.

Toch lijkt het erop dat nog veel mensen buiten, die anderhalve meter niet zo nauw nemen. Op social media wordt deze mensen stevig de maat genomen. Veelal in beschuldigende bewoordingen. Dat is van de ene kant best begrijpelijk. De reacties ontstaan veelal uit angst (hoewel dat vaak een slechte raadgever is) of ze ontstaan uit terechte verontwaardiging, omdat het virus bij deze of gene binnen de familie, al heel dichtbij, doende is met zijn vernietigende werk…

De onzekerheid van het niet weten wat de nabije dagen, weken of maanden nog gaan brengen maakt mij ook onzeker en onrustig. Waar ik nu aan moet denken is hoe dit virus onze samenleving op allerlei manieren verdeelt. Op de eerste plaats uiteraard de ‘gezonde mensen’ tegenover de groeiende groep ‘zieke mensen’. Hopelijk, hopelijk, hopelijk gaat dat hier in Nederland meevallen…

Maar vervolgens uit de groep ‘gezonden’ bijvoorbeeld ook de verdeling van voor- en tegenstanders van de aanpak van de Rijksoverheid. Beide partijen uiten hun meningen via social media soms zelfs wat agressief naar elkaar toe. Of neem de mensen die ‘nietsvermoedend’ buiten samenscholen en daarmee ‘tegenover’ de mensen staan die er voor gekozen hebben om zoveel mogelijk binnen te blijven. Kijk naar de facebook-vrienden die wél reageren op nieuws tegenover hen die stilzwijgend hun eigen plan trekken uit de informatie die ze tot zich nemen.

Internet is vaak de bron van zowel informatie als van des-informatie. News en fake-news, in goed nederlands. We hebben met z’n allen nu alle tijd om die al-dan-niet-informatie tot ons te nemen en we doen dat volop. Wat ik interessant vind, is welke keuzes gemaakt worden om die al-dan-niet-informatie weer te delen, via Twitter of Facebook. Ik vraag me af wat de drijfveren daarvoor zijn.

Nog even los van het feit of je de Wilders/Baudet boodschap aanhangt (lockdown en grenzen dicht!) of de ‘social distancing’-strategie van dit moment ondersteunt die gebaseerd is op de adviezen van het RIVM en GGD-en. Ook los van het gegeven of de reacties zijn ingegeven door een emotioneel filmpje uit Italië, China of Spanje, of dat de reacties gebaseerd zijn op dwingende oproepen (‘dit moét je lezen’) van andere Facebookvrienden. Wat maakt dat je zelf ‘in de pen’ klimt en vooral: wat is dan de boodschap die je verder verspreidt?

Ik heb daar niet direct een antwoord op. Of beter gezegd, ik wil geen oordeel geven wat wel en niet ‘goed’ is. Wel merk ik dat ik een voorkeur heb voor genuanceerde boodschappen. En niet voor boodschappen die andere mensen beschuldigend de les lezen. Maar ook daarover kun je weer van mening verschillen. Want wat is ‘genuanceerd’ in de wereld waarin we nu leven? Zien we die nuances überhaupt nog wel in de digitale wereld? En in de echte wereld?

Gisteravond las ik een interessant artikel op de site van scienceguide.nl. Sicco de Knecht interviewt daarin Marli Huijer, voormalig huisarts en denker des vaderlands. Haar filosofische kijk op verschillende zaken gaf me op een vreemde manier wat rust in deze onzekere tijd. Haar verhaal ging over onderwerpen die mij de afgelopen dagen ook hebben beziggehouden. Als voorbeeld een citaat uit het interview: ‘Het virus maakt van iedereen een potentiële vijand.’ Marli Huijer vraagt zich af of dat ‘vijanddenken’ misschien niet een nog groter gevaar is dan het coronavirus. Het zet me aan het denken. Zeker wanneer ik sommige reacties op Facebook voorbij zie komen.

Ik zit thuis en kies ervoor dat ik deze boodschap van Marli Huijer verder wil verspreiden. Bij deze. Haar woorden doen niets af aan de ernst van de situatie waarin we nu met z’n allen verkeren. Maar het interview  is tegelijk een oproep om vooral een samenleving te blijven, waarin ‘samen’ het belangrijkste is. Zonder ‘samen’ heb je alleen maar een ‘leving’, zegt Huijer ergens in het interview. Met in gedachten het Whatsapp-groepsvideogesprek van gisteren, met eigen kids en aanhang, denk ik dat ze hiermee de kern raakt.