Glutenvrije pepernoten

De ME was paraat, zaterdag, bij de intocht van Sint Nicolaas in Groningen. Ik heb het niet gezien, maar volgens mij is er niets gebeurd. Behalve dan dat er ME was bij de intocht van Sinterklaas in Groningen…

In de Volkskrant zaterdagochtend een artikel over de ‘oermoeder van het Zwarte Pietenprotest’, Riet Grünbauer. Zij schreef in 1968 een artikel in de Panorama, waarin ze haar standpunt kenbaar maakte.  Tegen zwarte schmink ‘zodat onze kinderen niet langer pret beleven ten koste van een ander ras’. De titel van het artikel: “Het witte Pieten-plan”. Even voerde ze daar gedreven actie voor, flyerde in de winkelstraat en schreef brieven naar de tweede kamer. Landelijke dagbladen werden door haar benaderd. Tot ineens haar actie abrupt stopte. Van de ene op de andere dag.

Haar zoon Marco herinnert zich dat er een keer drie mannen op de galerij van de flat verschenen. Twee verkleed als zwarte piet en een derde met een filmcamera. Zijn moeder werd door de zwarte pieten vastgepakt en boven de galerij getild. De filmopnamen -die de zoon nooit meer gezien heeft- zullen ongetwijfeld het bange gezicht van zijn moeder hebben getoond. Dat ‘incident’ was er een van velen die nog volgden. Riet werd bang voor de media en voor de dreigementen. Ze heeft in haar hele leven nog maar één keer over zwarte piet gepraat, volgens haar zoon: ‘Mijn moeder vertelde dat ze was gebeld door ‘een enge man’. Hij zei: zal ik bij je komen om samen een paar witte pietjes te maken? Dat vond ze afschuwelijk.’ Dat was in 1968.

En dan nu, in 2013, twee komma één miljoen ‘likes’ op de Facebookpagina voor behoud van Zwarte Piet. Heftige reacties op alles en iedereen die het standpunt van enige nuance durft te voorzien. Geen pretje om sommige van die reacties te lezen. Die kleuren het mensbeeld zo verschrikkelijk inktzwart dat daar geen schmink tegenop kan…

Ik heb geen echte mening over zwarte pieten. Van mij mag alles blijven zoals het was, maar het mag ook anders. Waar ik wel moeite mee heb is het zo schaamteloos tentoonspreiden van het gebrek aan verdraagzaamheid. Bij zowel zwart als wit.  In dat verband vielen me onlangs twee YouTube filmpjes op. Het waren deel 1 en deel 2 van Jane Elliot’s experiment ‘The Angry Eye’. De films gingen niet over zwarte pieten, maar wel over zwart en wit. De moeite van het bekijken waard. Ik heb ze hieronder als link toegevoegd.

Tenslotte, het artikel naast het verhaal van Riet Grünbauer. De kop daarboven: “Zwart Piet krijgt glutenvrije pepernoot”. De laatste twee zinnen van het artikel zetten me aan het denken.  “Er waren meerdere Pietjes en kinderen met glutenallergie. Daarom zijn alle pepernoten nu glutenvrij.” Er zit iets ‘metaforisch’ in die zinnen, waar ik niet meteen de vinger achter krijg. Zijn het de gluten, als iets dat sommige mensen niet kunnen verdragen of zijn het de miljoenen pepernoten die ‘daarom’ allemaal glutenvrij moeten worden? Het is ook een vorm van verdraagzaamheid, maar nu een waar we klaarblijkelijk  geen moeite mee hebben en die we vanzelfsprekend vinden. Terwijl met wat dichterlijke vrijheid de zinnen ook als volgt zouden kunnen klinken. “Er waren meerdere Pietjes en kinderen met racisme-allergie. Daarom zijn alle meningen nu racisme-vrij.”

Iets voor een ‘Glutitie’?