Vals…

‘Het is vals hè’? Hij stopt met zijn gitaarspel. Een beetje bedrukt kijkt hij me aan en tegelijkertijd ook in de lens van de iPhone-videocamera waarmee ik hem op zijn verzoek aan het opnemen ben. ‘Volgens mij is het vals’, beantwoord hij zijn eigen vraag. Ik stop de opname. ‘Wat was er vals’, vraag ik, omdat ik eerlijkgezegd best onder de indruk was van zijn gitaarspel en begeleidende zang. ‘Nou, alles…’. Het is even stil. Hij wil een filmpje van zichzelf op YouTube zetten. Maar het is duidelijk dat hij niet 1-2-3 tevreden is over de opname. ‘Dan doen we het toch gewoon over’, stel ik voor. Dat patroon herhaalt zich nog een aantal keren. Opnemen, terugkijken, herhalen. Dan zegt hij: ‘Jij vindt het niet meer leuk hé?’. Ik voel zijn dilemma. Hij wil duidelijk ‘kwaliteit’ maar hij lijkt me niet te willen belasten met zijn hang naar perfectie. Zijn antennes voor de gemoedstoestand van anderen zijn bijzonder gevoelig…

In al die minuten dat ik de camera zo stil mogelijk houd en hem hoor zingen en zie spelen, gaan er allerlei gedachten door mijn hoofd. Daar zit hij dan. Mijn zoon van twaalf. Zichzelf begeleidend op gitaar terwijl zijn stem heldere tonen voortbrengt. Ik zie hoe hij zijn best doet om dat samenspel zo mooi mogelijk te laten klinken. Ik geniet ervan. Gisteravond heeft hij tijdens de afscheidsmusical van groep 8 ook gezongen. Voor een volle zaal met ouders en leerkrachten. Met trots denk ik aan ‘zijn momenten’ in de musical. Vanaf de voorste rij heb ik daar genoten van zijn inzet. Maar ik heb ook de druk gezien die hij zichzelf oplegt om alles zo goed mogelijk te doen.

En ook nu legt hij de lat weer hoog. We kijken nog een keer naar de opnames. ‘Kun je daar iets van af halen’, vraagt hij, terwijl hij het resultaat van het eerste filmpje aan een kritische blik onderwerpt. Ik stel hem gerust. Ja hoor, dat kan. Echt? Ja, echt… Hij zet z’n gitaar weg en ik zet de filmpjes van mijn iPhone over naar de computer. Opnieuw denk ik na over zijn wens om zichzelf via YouTube de wereld in te zingen. Waar komt dat vandaan? Is het een kwestie van groeiend zelfvertrouwen? Aangewakkerd door het succes van zijn eerdere live-optredens voor eigen- en vreemd publiek? Ik ga er voor het gemak even van uit dat hij dat zelfvertrouwen ook als positief ervaart. Maar als dat zo is, is dat zelfvertrouwen de reden om van het live-publiek nu over te stappen naar een digitaal ‘wereldpubliek’? Een nieuwe fase in zijn zelfverwerkelijking?

Wat me bezighoudt is het volgende. Wat als die zelfverwerkelijking een wat minder positieve voedingsbodem heeft. Stel dat het geldingsdrang is. Met als bijkomend verschijnsel dat hij daardoor voortdurend op zijn tenen loopt. Moet ik hem daarvoor dan juist niet beschermen?. Bijvoorbeeld door hem te vertellen dat het goed is wat hij doet. Mooi is wat hij zingt en erg knap is wat hij speelt. Want dat vind ik met heel mijn hart. En eigenlijk zeg ik hem dat ook regelmatig. Maar doe ik dat op de juiste manier en bij de juiste gelegenheid? Want ik blijf zo nu en dan bij hem een soort van ‘kwelling’ zien. Een frustatie van het niet kunnen voldoen aan een door zichzelf opgelegde standaard. Een bij herhaling niet halen van een hoger doel.

Zou het mogelijk zijn, om hem wat minder kritisch op zichzelf te laten zijn? Zodat hij meer kan genieten van wat hij doet? Zélf blij wordt van het plezier dat hij anderen bezorgt. Zodat hij een voldaan gevoel heeft inplaats van vooral een gevoel van verbazing. Zodat hij niet alsmaar op zoek hoeft te zijn naar ‘méér’ of ‘beter’. Of… Ho. Ik dwing me om even pas op de plaats te maken in mijn gedachten…‘Het is vals hé?’ Die vraag blijft naklinken in mijn hoofd. En plotseling besef ik dat het niet meer alleen gaat over gitaarspel of zang. Het is méér nog dan zijn vraag, ineens ook de mijne. Het is ‘vals’, in de figuurlijke betekenis van niet accorderen. Van het niet eens zijn met wat je zelf doet. Wat was er ook al weer vals? ‘Nou alles…’ Echt? Nee. Écht niet alles! Dat zou pas echt vals zijn. Iemand met zulke antennes vangt mijn twijfel ongetwijfeld op… En dus ga ik morgen weer naar hem, maar tegelijkertijd ook heel goed naar mezelf luisteren.… en -vals of niet- van beide tot op het bot genieten!