Bij ons in huis hebben we er een aantal. Laatjes waarvan je weet wat er in zit, maar waar je na verloop van tijd vooral niét meer weet wat er in zit. Zo nu en dan moet zo’n laatje letterlijk tot op de bodem worden onderzocht. Dat geldt trouwens ook voor de stevige metalen schaal die op het kastje staat waar dat laatje inzit. Ook die vult zich door de tijd met steeds meer dingen. Toen je die er in legde, leek dat logisch. Maar ook hier haalt de tijd de logica op onderdelen in, is mijn ervaring.
Vanmorgen is het laatje doorgelicht. Oude paspoorten met gaten, waar je toch moeilijk afstand van doet. Pasfotomapjes van drie, acht en twaalf jaar geleden. Een roze, in drieën gevouwen, rijbewijs. Een cadeaubon van platen- en CD-winkel Sounds, oh wacht even, hier nóg een en… heej hier nóg vijf! In no-time voor 120 euro cd-bonnen! Nog even doorzoeken en we kopen de hele winkel.
Op tafel ontstaan drie stapeltjes. Eén stapeltje dat straks weer terug mag in het laatje. Eén stapeltje waar nog wat twijfel over bestaat en een derde stapeltje dat zijn langste tijd gehad heeft in het laatje. Over het eerste stapeltje is weinig discussie. Daarvan wisten we al dat het in het laatje lag en dat willen we graag zo houden.
Het twijfelstapeltje is een ander verhaal. Dat zet bij elk onderdeel even aan tot denken. Er moeten keuzes worden gemaakt. Soms kritisch, soms emotioneel. Spreekt het gevoel en wordt het weer stapel één? Of overheerst het verstand en is het definitief stapel drie? Wetende dat die derde stapel essentieel is omdat het de stapel is, die uiteindelijk ruimte maakt voor nieuwe dingen.
Je staat er niet altijd bij stil, en eerlijk gezegd heb ik daar vanmorgen ook niet meteen aan gedacht. Maar nu ik het zo in woorden vang, wordt het gewone toch bijzonder. Zo’n opruimactie is in méér dan een opzicht namelijk een metafoor voor het leven. Sommige dingen uit het verleden neem je mee en bewaar je. Van andere dingen doe je afstand, met je verstand of met weemoed. Het zijn keuzes, bewust of onbewust, om weer plek te krijgen voor iets nieuws. Wat wil je nog doen in je leven en wat -vergeef me de woordspeling- wat laat je?
Dat brengt me terug bij de stapeltjes. Neem de pasfoto’s. Onze zoon, toen die een jaar of vijf was, nu twaalf jaar geleden. Een gevoelig ’welkom thuis’-gedicht, jaren geleden gemaakt door onze dochter. Mooie herinneringen die intuïtief en dus zondermeer terug in het laatje gaan. Maar een verlopen tegoedbon van sportwinkel Meulendijks? Helaas, stapel drie. Eigen schuld. Ingehaald door de tijd en een selectief geheugen. Te lang blijven liggen en vergeten, in een tè volle la.
Verstandelijk zou je over die vergeetachtigheid kunnen zeggen dat het zonde is van het geld. Maar gevoelsmatig kun je je ook gelukkig prijzen dat het laatje blijkbaar vooral plaats biedt aan herinneringen die er werkelijk toe doen. Opnieuw is het laatje als het leven zelf. De inhoud bepaal jij. Het mysterie van het leven is misschien wel het maken van je eigen stapeltjes. Je vult de schaal met de dingen die je zelf belangrijk vindt. Soms wordt je dan na verloop van tijd verrast door wat je hebt bewaard. En dat is leuk!
Onlangs heb ik een uitspraak van Ricardo Semler opgeschreven. “Intuïtie is wezenlijk voor onze ervaring van mysterie en verrassing”. Een mooie zin die ik om die reden heb bewaard. Elementaire begrippen, in één zin, harmonisch met elkaar in verband gebracht. Ik houd er van. Van zulke zinnen, die klinken als muziek. Met woorden als muzieknoten, die onbedoeld resoneren met een verhaal over een laatje. Waar trouwens nog voor 120 euro cd bonnen in liggen. Op naar Sounds!
Geert van den Munckhof 