Ik heb zaterdagavond 24 mei jl. tijdens de Samenloop Horst aan de Maas de kaarsenceremonie gepresenteerd. Tussen 22.00 en 23.00 uur mocht ik onder andere drie mensen kort interviewen. Zij vertelden hoe de ziekte kanker hun leven op de kop had gezet en hoe het hen daarna vergaan was. Korte ervaringsverhalen die indruk maakten. Naast muziek, mocht ik zelf een aantal van mijn gedichten voordragen.
De toeschouwers voor het podium en de wandelaars op het veld hoorden de verhalen, genoten van de muziek en luisterden naar de gedichten. Onder de toeschouwers waren mensen die al gewandeld hadden of die nacht nog gingen wandelen. Tot zondagmiddag 14.00 uur, want dan zouden er 24 wandel-uren op zitten. En elke meter leverde geld op. Geld ten behoeve van onderzoek om kanker te bestrijden.
De kaarsenceremonie begon met het ontsteken van een metalen hartconstructie. Zowel de vlammen als het hart zelf vormden krachtige metaforen voor de strijd tegen kanker. Het hart als symbool voor de emoties die met de ziekte gepaard konden gaan. Het hart dat sprongen van blijdschap kon maken wanneer de ziekte overwonnen werd. Maar ook kon overlopen van verdriet wanneer de ziekte overwon.
Het ontsteken van de zon en daarna de maan, even later tijdens de kaarsenceremonie, accentueerde dat dubbele gevoel. Veel aanwezigen herkenden dat. En het was misschien ook wel de kern van het dialectgedicht ‘Vur iederiën’ dat ik ooit schreef. Ik las het voor aan het begin van de ceremonie.
Vur iederiën
Vur iederiën deen ni mier is ma aaltied oonder ôs…
Vur iederiën din in iën kier inens ma zoonder môs…
Vur iederiën deen is gegaon vur iederiën di bleef bestaon:
Wet daat geej mit iedere traon Waat op oow wange schrieft:
Naat stripke zalt ‘ik halt vaan oow’ Daat is waat aaltied blieft…
En traon die zoë na oonder sluit, zörgt daat dur wer waat moëis opbluit!
Ik zocht verder tussen de gedichten die ik eerder schreef, waarin ik het contrast tussen vreugde en verdriet verwerkt had. Ik vond het gedicht ‘De cirkel is rond’. Ooit ontstaan tijdens mijn werk als ritueelbegeleider.
Ik probeer altijd verhalen en emoties van nabestaanden te vangen in een gedicht. En hoewel die gedichten vaak heel persoonlijk zijn, merk ik dat er eigenlijk altijd ook wel een universele kant aan zit. Want iedereen krijgt ooit met afscheid te maken. En iedereen heeft dan de herinneringen aan betere tijden. Het gedicht ‘De cirkel is rond’ raakt aan dat thema. Een dochter verloor haar moeder. Eigenlijk jaren eerder al, beetje bij beetje, door dementie. Ook dit gedicht heb ik voorgedragen tijdens de kaarsenceremonie.
De cirkel is rond
jij veegde mijn tranen ik poetste de jouwe jij hebt me gedragen ik kon op je bouwen
jij zag ons groeien ik voelde je trots jij liet ons bloeien jij was onze rots
jij was het die troostte jouw stem hoor ik nog jij gaf ons de vrijheid maar was er steeds toch
jij gaf ons je liefde ik mocht van je houden als dochters van moeders ook in tijden van koude
want heel langzaam zag ik je steeds meer verdwijnen en zoals jouw ouders gingen zo gaan nu de mijne
wat blijft is de band die in liefde verbond wat blijft zit in mij, mam de cirkel is rond
En het laatste gedicht dat ik op het eind van de ceremonie voorlas, had ik speciaal voor de gelegenheid geschreven. De titel: Samenloop!
Samenloop
de diagnose wordt gesteld en dan ineens is het een feit een donderslag die met geweld een einde maakt aan zekerheid
je lichaam laat je in de steek al wat er is dat raak je kwijt is het een jaar of maar een week je leven lijkt beperkt in tijd
de dag verandert in een nacht in elke traan proef je het zout maar ondanks alles put je kracht uit iedereen die van je houdt
jouw weg die loop je niet alleen hoe moeilijk elke stap ook is je komt er samen wel doorheen omdat elke stap er eentje is
het vuur wordt met elkaar beleefd in elke vlam brandt iets van hoop dat is wat je de ander geeft dat is de kracht van samenloop
Geert van den Munckhof 